ESKİ İRAN DİNLERİ
GENEL: Bk. Orhan Hançerlioğlu Dünya İnançları Sözlüğü s. 221; Bk. Ahmet Kahraman, Dinlar Tarihi s. 84;90;
•Kiyomartizm: Bk. Ebu'l-Feth Muhammed b. Abdilkerîm b. Ebîbekr Ahmed eş-Şehrustâniyy, El-Milel wa'n-Nihal s. 1/278;
•Manişeizm (Manicheisme-Maniheizm-Mani doktrini): İranlı Ünlü Ressam Fatik oğlu Erjeng (Mani M. 215-276) tarafından kurulan (Zerdüşizm ve hıristiyanlık sentezi) düalist-düzmece din. Bk. Süleyman Hayri Bolay, Felsefî Doktrinler Sözlüğü s. 158; Bk. Biyografya (Mani); Al-Manhal/640; Bk. M. Larousse: 8/332; El-Müncid : 474; Bk. Ahmet Kahraman, Dinler tarihi S. 89-90; Bk. Tahaviyye Şerhi: 1/27 Dipnot; Bk. Biyografya (Mani Maddesi)
•Mazdeizm (Mecûsîlik): Eski İran dinlerinden. Fr. Mazdéisme: Al-Manhal s. 652- ; İng. Mazdaizm: Dictionary Of Arabic Literary - M.Wahba, K. Muhandes/194 ; « İyilikçi Ahura Mazda'nın dini» Bk. Ebu'l-Feth Muhammed b. Abdilkerîm b. Ebîbekr Ahmed eş-Şehrustâniyy, El-Milel wa'n-Nihal s. 1/274-290; Bk. Orhan Hançerlioğlu, Dünya İnançları Sözlüğü s. 309; Bk. Ebulhuseyn Muhammed b. Ahmed b. Abdirrahmân el-Maltıy, Et-Tenbîh'u wa'r-Radd Alâ Ehl'il-Ehwâ'i Wa'l-Bida' s. 92;
•Mazdekizm: Eski İran dinlerinden. «Zerdüştçülük ve Manicilik reformcusu olarak ortaya çıkan devrimci İran'lı Mazdek, ya da Mazdak»'ın kurduğu ibâhiyeci dinsel hayat düzeni. Bk. Biyografya (Mazdek Maddesi); Ayrıca Bk. Mumsöndü Maddesi; Bk. Cilt-5. Akâid ve Kelâm Konuları Kaynak Referansları (Grupsal Dizin, İslâm'dan Sapmış Kamplar Dizini: Bâbekîlik. Khurremîlik ve İbâhiyye Maddeleri); Bk. Orhan Hançerlioğlu, Dünya İnançları Sözlüğü s. 310;
•Mecûsîlik: Eski İran dinlerinden. Bk. Aynı dizin: Mazdeizm Maddesi. Bk. İbrahim Muhammed Abdülbaki, Ed-Dîn Wa'l-İlm'ul-Hadîs s. 205; Bk. Orhan Hançerlioğlu, Dünya inançları sözlüğü s. 309; Bk. Ahmet Kahraman, Dinlar Tarihi s. 84; Bk. Es'ad es-Semahrânî, el-Bahâiyye'tu wa'l-Qadyâniyyeh s. 14;
•Mitraizm: Bk. Ahmet Kahraman, Dinlar Tarihi s. 88;
•Parsîlik: Bk. Ahmet Kahraman, Dinlar Tarihi s. 88;
•Zarwanizm: Bk. Ebu'l-Feth Muhammed b. Abdilkerîm b. Ebîbekr Ahmed eş-Şehrustâniyy, El-Milel wa'n-Nihal s. 1/279;
•Zerdüşizm (Zoroastrizm) : Bk. Ebu'l-Feth Muhammed b. Abdilkerîm b. Ebîbekr Ahmed eş-Şehrustâniyy, El-Milel wa'n-Nihal s. 1/281; Bk. Mehmet Zeki Canan, Ansiklopedik Din ve İnaç Sözlüğü (Dinler ve İnançlar Hakkında Özel Bilgiler Bölümü) s. 18-20; Bk. Ahmet Kahraman, Dinler Tarihi s. 86, 87; Bk. A. Hamdi Akseki, İslâm Dini s. 17, 18; Bk. Ahmet Kahraman, Dinlar Tarihi s. 86;
Ayrıca bk. Mehmet Zeki Canan, Ansiklopedik din ve inanç sözlüğü (özet Bilgiler) s. 12-47; Bk. Ferit Aydın, İslâm'da İnanç Sistemi, s. 47-72;
•Eski İran Dinlerine İlişkin Kavramlar:
Ahuramazda (Ahura Mazda): Eski İran'da (Zerdüşizm ve Mazdeizm'de) ilah. Bk. Orhan Hançerlioğlu, Dünya inançları sözlüğü s. 21; Bk. Ahmet Kahraman, Dinler tarihi s. 18-20; Bk. Mehmet Zeki Canan, Ansiklopedik Din ve İnanç Sözlüğü s. 6;
Ameşas Spentas: Ölmez Ermişler. Ahura Mazda'nın altı yardımcısı. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.36;
Andra: Ara bozucu şeytan. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.43;
Asuralar: İyilikçi ruhlar. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.57;
Atar: Kutsal ateş. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.60;
Ateşgede: Zerdüşizmde ateş tapınağı. Bk. A. Hamdi Akseki, İslâm Dini s. 17, 18; Bk. Mehmet Zeki Canan, Ansiklopedik din ve inanç sözlüğü (özet Bilgiler) s. 18, 19 (Sözlük: S. 14; Bk. Ahmet Kahramah, Dinler Tarihi s. 86, 87;
Avesta (Zendavesta): Zerdüşizm'in kutsal Kitabı; Zerdüşt'ün sözleri olduğuna inanılan kitap. Bk. Mehmet Zeki Canan, Ansiklopedik Din ve İnanç Sözlüğü s.14; Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.67;
Azer Burzin Mihr: Çiftçilerin kutsal ateşi. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 69;
Behişt: Mazdeizm'in cenneti. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 81;
Bundahisjin: Avestadan sonra gelen kutsal kitap. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 92;
Dakhma: Ölüler için yapılan sessizlik kuleleri. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 108;
Dayvas: Tabiatın iyi ruhları. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.109;
Denkart: Mazdeizm'in din ansiklopedisi. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 113;
Efrâsyâb: İran'ın eski mitolojik kahramanlarından. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 128;
Ehrimen (Ahriman): Zerdüşizm'de kötülükler ve karanlıklar tanrısı. Bk. Mehmet Zeki Canan, Ansiklopedik Din ve İnanç Söslüğü (Dinler ve İnançlar Hakkında Özet Bilgiler Bölümü) s. 18-20; Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.130;
Ender: Kötücül ruhlar. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.42;
Erdibihişt: Erdemin simgesi ve ateşin koruyucusu. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.140;
Fravhaşîler: Zerdüş Dini'nin koruyucu melekleri. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 159;
Ghanbar: Zerdüşizm'de bir bayram. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.162;
Gav-ı Arz: İranlıların, Dünyayı boynuzunun üstünde taşadığına (İslâm'a girdikten sonra da) inanmaya devam ettikleri mitolojik öküz. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.164;
Hürmüz: Zerdüşizm'de İyilikler ve aydınlıklar tanrısı. Bk. Mehmet Zeki Canan, Ansiklopedik Din ve inanç Sözlüğü (Dinler ve İnançlar Hakkında Özet Bilgiler Bölümü) s. 19; Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 204;
Vahu Manah: İranlıların eski bir putu. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 545;
Vendidat: Avesta'nın önemli bir bölümü. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 541;
Visjered: Avesta'nın dua kitabı. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 541;
Zerdüşt: Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 570;
Zervan: İran'ın Zerdüşizm'den önceki tanrısı. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 571;
•Kiyomartizm: Bk. Ebu'l-Feth Muhammed b. Abdilkerîm b. Ebîbekr Ahmed eş-Şehrustâniyy, El-Milel wa'n-Nihal s. 1/278;
•Manişeizm (Manicheisme-Maniheizm-Mani doktrini): İranlı Ünlü Ressam Fatik oğlu Erjeng (Mani M. 215-276) tarafından kurulan (Zerdüşizm ve hıristiyanlık sentezi) düalist-düzmece din. Bk. Süleyman Hayri Bolay, Felsefî Doktrinler Sözlüğü s. 158; Bk. Biyografya (Mani); Al-Manhal/640; Bk. M. Larousse: 8/332; El-Müncid : 474; Bk. Ahmet Kahraman, Dinler tarihi S. 89-90; Bk. Tahaviyye Şerhi: 1/27 Dipnot; Bk. Biyografya (Mani Maddesi)
•Mazdeizm (Mecûsîlik): Eski İran dinlerinden. Fr. Mazdéisme: Al-Manhal s. 652- ; İng. Mazdaizm: Dictionary Of Arabic Literary - M.Wahba, K. Muhandes/194 ; « İyilikçi Ahura Mazda'nın dini» Bk. Ebu'l-Feth Muhammed b. Abdilkerîm b. Ebîbekr Ahmed eş-Şehrustâniyy, El-Milel wa'n-Nihal s. 1/274-290; Bk. Orhan Hançerlioğlu, Dünya İnançları Sözlüğü s. 309; Bk. Ebulhuseyn Muhammed b. Ahmed b. Abdirrahmân el-Maltıy, Et-Tenbîh'u wa'r-Radd Alâ Ehl'il-Ehwâ'i Wa'l-Bida' s. 92;
•Mazdekizm: Eski İran dinlerinden. «Zerdüştçülük ve Manicilik reformcusu olarak ortaya çıkan devrimci İran'lı Mazdek, ya da Mazdak»'ın kurduğu ibâhiyeci dinsel hayat düzeni. Bk. Biyografya (Mazdek Maddesi); Ayrıca Bk. Mumsöndü Maddesi; Bk. Cilt-5. Akâid ve Kelâm Konuları Kaynak Referansları (Grupsal Dizin, İslâm'dan Sapmış Kamplar Dizini: Bâbekîlik. Khurremîlik ve İbâhiyye Maddeleri); Bk. Orhan Hançerlioğlu, Dünya İnançları Sözlüğü s. 310;
•Mecûsîlik: Eski İran dinlerinden. Bk. Aynı dizin: Mazdeizm Maddesi. Bk. İbrahim Muhammed Abdülbaki, Ed-Dîn Wa'l-İlm'ul-Hadîs s. 205; Bk. Orhan Hançerlioğlu, Dünya inançları sözlüğü s. 309; Bk. Ahmet Kahraman, Dinlar Tarihi s. 84; Bk. Es'ad es-Semahrânî, el-Bahâiyye'tu wa'l-Qadyâniyyeh s. 14;
•Mitraizm: Bk. Ahmet Kahraman, Dinlar Tarihi s. 88;
•Parsîlik: Bk. Ahmet Kahraman, Dinlar Tarihi s. 88;
•Zarwanizm: Bk. Ebu'l-Feth Muhammed b. Abdilkerîm b. Ebîbekr Ahmed eş-Şehrustâniyy, El-Milel wa'n-Nihal s. 1/279;
•Zerdüşizm (Zoroastrizm) : Bk. Ebu'l-Feth Muhammed b. Abdilkerîm b. Ebîbekr Ahmed eş-Şehrustâniyy, El-Milel wa'n-Nihal s. 1/281; Bk. Mehmet Zeki Canan, Ansiklopedik Din ve İnaç Sözlüğü (Dinler ve İnançlar Hakkında Özel Bilgiler Bölümü) s. 18-20; Bk. Ahmet Kahraman, Dinler Tarihi s. 86, 87; Bk. A. Hamdi Akseki, İslâm Dini s. 17, 18; Bk. Ahmet Kahraman, Dinlar Tarihi s. 86;
Ayrıca bk. Mehmet Zeki Canan, Ansiklopedik din ve inanç sözlüğü (özet Bilgiler) s. 12-47; Bk. Ferit Aydın, İslâm'da İnanç Sistemi, s. 47-72;
•Eski İran Dinlerine İlişkin Kavramlar:
Ahuramazda (Ahura Mazda): Eski İran'da (Zerdüşizm ve Mazdeizm'de) ilah. Bk. Orhan Hançerlioğlu, Dünya inançları sözlüğü s. 21; Bk. Ahmet Kahraman, Dinler tarihi s. 18-20; Bk. Mehmet Zeki Canan, Ansiklopedik Din ve İnanç Sözlüğü s. 6;
Ameşas Spentas: Ölmez Ermişler. Ahura Mazda'nın altı yardımcısı. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.36;
Andra: Ara bozucu şeytan. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.43;
Asuralar: İyilikçi ruhlar. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.57;
Atar: Kutsal ateş. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.60;
Ateşgede: Zerdüşizmde ateş tapınağı. Bk. A. Hamdi Akseki, İslâm Dini s. 17, 18; Bk. Mehmet Zeki Canan, Ansiklopedik din ve inanç sözlüğü (özet Bilgiler) s. 18, 19 (Sözlük: S. 14; Bk. Ahmet Kahramah, Dinler Tarihi s. 86, 87;
Avesta (Zendavesta): Zerdüşizm'in kutsal Kitabı; Zerdüşt'ün sözleri olduğuna inanılan kitap. Bk. Mehmet Zeki Canan, Ansiklopedik Din ve İnanç Sözlüğü s.14; Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.67;
Azer Burzin Mihr: Çiftçilerin kutsal ateşi. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 69;
Behişt: Mazdeizm'in cenneti. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 81;
Bundahisjin: Avestadan sonra gelen kutsal kitap. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 92;
Dakhma: Ölüler için yapılan sessizlik kuleleri. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 108;
Dayvas: Tabiatın iyi ruhları. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.109;
Denkart: Mazdeizm'in din ansiklopedisi. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 113;
Efrâsyâb: İran'ın eski mitolojik kahramanlarından. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 128;
Ehrimen (Ahriman): Zerdüşizm'de kötülükler ve karanlıklar tanrısı. Bk. Mehmet Zeki Canan, Ansiklopedik Din ve İnanç Söslüğü (Dinler ve İnançlar Hakkında Özet Bilgiler Bölümü) s. 18-20; Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.130;
Ender: Kötücül ruhlar. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.42;
Erdibihişt: Erdemin simgesi ve ateşin koruyucusu. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.140;
Fravhaşîler: Zerdüş Dini'nin koruyucu melekleri. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 159;
Ghanbar: Zerdüşizm'de bir bayram. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.162;
Gav-ı Arz: İranlıların, Dünyayı boynuzunun üstünde taşadığına (İslâm'a girdikten sonra da) inanmaya devam ettikleri mitolojik öküz. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s.164;
Hürmüz: Zerdüşizm'de İyilikler ve aydınlıklar tanrısı. Bk. Mehmet Zeki Canan, Ansiklopedik Din ve inanç Sözlüğü (Dinler ve İnançlar Hakkında Özet Bilgiler Bölümü) s. 19; Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 204;
Vahu Manah: İranlıların eski bir putu. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 545;
Vendidat: Avesta'nın önemli bir bölümü. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 541;
Visjered: Avesta'nın dua kitabı. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 541;
Zerdüşt: Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 570;
Zervan: İran'ın Zerdüşizm'den önceki tanrısı. Bk. O. Hançerlioğlu, Dünya İnançları sözlüğü s. 571;
Konular
- TESLİS (ÜÇLÜ-BİRLİK) İNANCI HAKKINDA BİR SAVUNMA!
- Hristiyanların Kuran'a bakışı ve değerlendirmesi bu yazıda!
- Müslümanlara Sorumuz: Barnabas/Barnaba Yalanına daha ne kadar sarılacaksınız?
- ''Ama Siz Hristiyanlar biz Müslümanları birer caniymiş gibi gösteriyorsunuz....'' DİYENLERE!
- Siz Hristiyanlar neden Pazar günü ibadet edersiniz?
- Siz Hristiyanlar neden Pazar günü ibadet edersiniz?
- Siz Hristiyanlar neden Pazar günü ibadet edersiniz?
- Hey gidi Hey... Sizin İncilleriniz de Hz.Muhammed Paraklet olarak geçiyor haberiniz yok!
- Bir şey soracağım Özgür; hani yazılarına 1-2 ay ara vermiştin? Bunları babam mı yazıyor?
- İncilleriniz de ''Kadınlar sussun! Onlara Konuşmalarına izin yoktur'' demiyor mu Kafirler!
- Hristiyanlar kadına nasıl bakarlar? Ve Hristiyan bir kadın Nasıl yaşar?
- Teslisin neresini savunabilirsiniz ki? Bence tamamıyla büyük bir saçmalıktır!
- İNCİL’DE KADININ YERİ VE ROLÜ NEDİR? Sadece susun ve konuşmayın mı der?
- Vaftiz olmak nedir?
- Bu sitede ki, vaftiz tartışmalarına son veriyorum!
- Sizinkiler o daha küçücük ''günahsız'' çocukları vaftiz etmiyor mu? Ki ''günahlarından'' arınsın!
- Hem bizim Peygamberimiz köleleri özgürleştirdi. Yani bizim dinimiz de, İslamda kölelik olmaz!
- ''Ama Siz Hristiyan, biz Müslümanları birer caniymiş gibi gösteriyorsunuz...'' DİYENLERE!!!
- Diyalog İslam'ı Hristiyanlaştırmak için değil, Diğer Mezhepleri KATOLİKLEŞTİRMEK İÇİNDİR!
- İncilleriniz de ''Kadınlar sussun! Onlara Konuşmalarına izin yoktur'' demiyor mu Kafirler!
- Müslüman Kardeşler (İhvan'ı Müslimin) Şokta! Mısır'ın en ünlü Din Hocası, Hristiyan oldu!
- Sayın Admin, mesajlarımın kasıtlı olarak yayınlanmaması adi Şerefsizliktir!!!
- Bir Hristiyan nasıl ''Tövbe'' eder? Yada Hristiyanlıkta tövbe var mıdır? Ve nedir?
- Bir Hristiyan nasıl ''Tövbe'' eder? Yada Hristiyanlıkta tövbe var mıdır? Ve nedir?
- Abdest alır mısınız? Bahsettiğim Hakiki abdesttir!! Hristiyanlıkta Abdest Kavramı hakkında
- Gerçekten de Hristiyanlara tuvaleti Müslümanlar mı öğretti? Yoksa birer yalandan mı ibaret!
- Hristiyanlığa göre; Adem, Havva, Şeytan ve Elma! Kısaca bir özeti...
- Gerçekten de Teslis ile Tevhid inancı hakkında bir bilgin var mı? O zaman tıkla ve öğren!
- Kanlı Çağ!
- Bak Özgür efendi, Matta ve Luka da İsa'nın soyu farklı anlatılıyor!Sen ise çelişki yok diyorsun!